Johan ’t Hart in samenwerking met Peter van der Bosch/Tony Scott – Bijgewerkt december 2022

Rapucation – Een Amsterdams initiatief

“Welke woorden kies je uit om iemand uit te nodigen te luisteren naar jouw verhaal?” De rapper Tony Scott stelt zichzelf en anderen deze vraag. Hij nodigt daarmee iedereen uit om grove taal weg te laten met als gevolg de bereidheid om naar elkaar te luisteren.

Op 16-jarige leeftijd bleek Tony te beschikken over een opmerkelijke stem en kreeg hij de gelegenheid een rapalbum te maken. Ook in die tijd, de jaren 90, was grove taal het middel waarmee je als rapper kon scoren. Zijn ouders raadden hem aan geen grove taal te gebruiken. Zij adviseerden hem om over zijn cultuur te rappen. Tony nam dit advies serieus en met de nummers That’s How I’m Living en The Chief bracht hij een ode aan zijn cultuur. De vader en moeder van Tony zijn beide Amazone-indiaan van de Caraïben stam. Tony maakte van zijn achtergrond zijn handelskenmerk.

In de jaren 90 werd rapmuziek populair. Johan ’t Hart stond als muziekleraar voor de keuze: Rap weglaten wegens grof taalgebruik of de sterke aantrekkingskracht van rapmuziek gebruiken in de muzieklessen. Hij koos voor het laatste. Het taalgebruik nam Johan in eerste instantie voor lief en hij studeerde rapteksten in met zijn leerlingen. Bij de samenwerking tussen Johan en Tony vanaf 2000 hebben twee gebeurtenissen het tolerante beleid ten aanzien van rapteksten onder schooltijd gewijzigd.

Eerste gebeurtenis – Straattaal

Een leerling trad op met een rap. Johan vond het leuk klinken en gaf deze leerling een 10. Tony vroeg Johan of hij wist wat de tekst betekende. Johan had geen idee. Tony voegde toe: “Je wilt ook niet weten wat het betekent!”. Het bleek vunzige taal. Na deze opmerking van Tony gaf Johan de jonge rapper de opdracht zijn rap in begrijpelijk Nederlands nogmaals uit te voeren. De leerling trad op met een gekuiste versie en de zaak leek afgesloten.

Tweede gebeurtenis – Watskeburd

Aan het einde van elk jaar vroegen Johan en Tony de leerlingen met welk nummer zij volgend schooljaar wilden beginnen. Deze vraag zorgde al jaren voor een goed begin van het nieuwe schooljaar. In het jaar dat de hit Watskeburt van de Jeugd van tegenwoordig populair was, wilde 80 procent van de leerlingen van het Pieter Nieuwland College dit nummer zingen. De tekst van dat nummer was echter bewust grof. Wat te doen: tolerantie of censuur? Rapucation koos op een creatieve manier voor de benadering van Aboutaleb: Vraag rappers (onder schooltijd) op hun teksten te letten. Tony Scott herschreef de tekst van Watskeburt en gaf er de titel aan: Wordgekurd. De nieuwe tekst klinkt hetzelfde maar heeft een tegengestelde boodschap: Je teksten worden gekeurd. De impliciete mededeling aan de leerlingen van het Pieter Nieuwland College was: Als je optreedt, keuren Tony en Johan jouw tekst. Voor het volledige verhaal zie:
https://www.rapucation.eu/inspiratie/

Derde gebeurtenis Drillrap

Tony Scott over Drillrap: “Zelf denk ik dat we steeds weer een ander titel geven aan hetzelfde: Drillrap, Old school, Underground rap, Newschoolrap enz. Maar wat zeggen we allemaal?”

In het Parool verscheen een artikel over de schietincidenten rondom drillrap in de Vechtstraat in Amsterdam. De burgemeesters van Amsterdam en Rotterdam verschillen over dit onderwerp van mening.
https://www.parool.nl/nieuws/halsema-criminaliseren-rapmuziek-brengt-ons-niet-dichter-bij-oplossing~b5987be7/
Halsma wil geen censuur op rapteksten en Aboutaleb vindt dat rappers de verantwoordelijkheid hebben om op hun woorden te letten.

Rapucation neemt hier een iets ander standpunt in. In muzieklessen en First Id projecten die Johan en Peter samen organiseerden, vroegen zij aan leerlingen grove taal weg te laten. Ze nodigden iedereen op te treden en dan kon dan alleen als met lette op de taal (censuur). Net als Tony merkten ook leerlingen dat je met meer idealistische teksten aan de weg kon timmeren. Met deze manier van werken hoopten Johan en Tony dat leerlingen op eigen kracht hier later mee door zouden gaan (eigen verantwoordelijkheid).

Het aanspreken van rappers op hun verantwoordelijkheid, waar Aboutaleb voor pleit, is mogelijk binnen schooltijd. Daar kun je als docent iedereen dus ook de rappers vragen hun taal bij te sturen. De vrijheid van meningsuiting waar Halsema voor pleit betreft de tijd buiten schooltijd.

Hoe zagen de muzieklessen van Johan en Tony eruit in de praktijk?

Kader

Op de vier muren van het muzieklokaal hingen Johan en Tony de mededeling ‘Let op je woorden’. Later verscheen deze mededeling in alle lokalen van het Pieter Nieuwland College. De school verving deze mededeling later door ‘Aardig, waardig, vaardig’. Rapucation biedt coaching aan voor leerkrachten en voor docenten van alle vakken: Vriendelijk orde houden. Bij deze cursus krijgen docenten en leerkrachten  het advies om aan de muur van hun lokaal deze mededeling te hangen: ‘Vriendelijk en duidelijk‘. Deze laatste variant van een kader benoemt niet het negatieve maar geeft de docent of leerkracht wel de kans leerlingen aan te spreken als hun taal niet vriendelijk is. Zie voor een overzicht van deze mededelingen aan de muur:

Johan ’t Hart ging niet in gesprek met rappers over hun teksten. Als muziekdocent vroeg hij zijn leerlingen simpelweg grove taal weg te laten. Tony Scott, met wie hij samen muziekles gaf, ging wel met de leerlingen in gesprek. Hij maakte aan de leerlingen duidelijk wat grove taal in hun rapteksten met een ander doet. Dat begrepen ze en juist van hem namen ze dit aan omdat hijzelf als rapper geen grove taal gebruikte. Hij gaf als rapper het goede voorbeeld.

Binnen schooltijd kan dat wel, buiten schooltijd niet. Halsema pleit voor het in gesprek gaan met rappers. Dat dat mogelijk is heb ik gezien. Een jonge rapper schreef een vernietigende tekst over zijn vader. Tony las de tekst en gaf aan dat bepaalde delen van te tekst ‘rood’ waren. Die zou hij niet aan zijn vader kunnen laten lezen. De jongen veranderde de tekst en raakte daarna met zijn vader in gesprek.

Rapucation pleit voor het letten op taalgebruik, eerst op school en later doorwerkend in de maatschappij. Zie voor voorbeelden de inspiratie pagina’s van Vriendelijk orde houden en de Conductors Band.

Dit is wat ik had –  Tony Scott

Waarom is het nummer “dit is wat ik had” geschreven?
Veel leerlingen blijven zitten in de tweede klas van de middelbare school. In 2011 vroegen medewerkers van de Stichting Rapucation leerlingen van klas 2 naar mogelijke valkuilen:

Valkuilen:
– Liefdesleven: Vlinders in je buik, geen zin om te eten, geen zin in huiswerk, je wordt afgeleid.
– Als je verliefd bent op iemand op het VWO ga je je best doen om op het VWO te blijven of er op te komen, ben je verliefd op iemand op het VMBO en je zit zelf op het VWO dan wil je daar bij zijn en doe je niet meer je best.
– Je wilt dure kleren, gaat baantjes zoeken om die te kunnen kopen.
– Geen planning voor het huiswerk, pas één dag van te voren gaan leren.
– In de eerste klas is alles nieuw en doe je je best. In de tweede denk je dat alles makkelijk is en stel je alles uit.
– Je vindt dat je het drukt hebt, je neemt even rust. Je stelt het leren van je huiswerk uit.
– Teveel leuke dingen om buiten school om te doen. TV, Chatten, MSN.
– Ik wil toch ………..worden, daarvoor heb ik geen……..(bv. wiskunde) nodig. Op die manier vakken verwaarlozen.
– In de tweede krijg je minder begeleiding.
– Als een leraar je niet bevalt wil je ook niet voor die leraar werken.

Deze valkuilen zijn verwerkt in de onderstaande rap

Diddis waddik had
Diddis waddik had
Diddis wat, Diddis wat,
Diddis waddik had

Diddis waddik had
Diddis waddik had
Diddis wat, Diddis wat,
Diddis waddik had

Ik had net wat vla
Nu eet ik patat
Diddis wat, Diddis wat,
Diddis waddik had

Ik had net wat vla
Nu eet ik patat
Diddis wat, Diddis wat,
Diddis waddik had

Dit is wat ik had
Ik had net een droom
Ik cruiste in de Hummer van m’n stoerste oom
Die ride was zo dik, with them rims 24
Ik sloeg af naar links en daar kwam ik langs de school
Zag al de meesters en de juffen ongewoon
Ze childen met hun mp3’s met de nieuwste ringtones
Maar wat zo gek was, het was de stem van mijn moeder
Die me wakker riep op een zeer strenge toon
Toen werd ik gebeld door de leiders van de club
Van voetbal tot dans tot aan de breiclub
Maar ik heb geen tijd, ik moet naar m’n meid
En als ik dat niet doe, ja dan krijg ik zwaar spijt
Spijt dat ik had, al voordat ik het begon
Beloftes te doen, veel te zwaar voor m’n tong
De droom is voorbij, nu kies ik voor mij
Bepaal links of rechts welke kant ik op rij

Diddis waddik had
Diddis waddik had
Diddis wat, Diddis wat,
Diddis waddik had

Diddis waddik had
Diddis waddik had
Diddis wat, Diddis wat,
Diddis waddik had

Ik had net wat vla
Nu eet ik patat
Diddis wat, Diddis wat,
Diddis waddik had

Ik had net wat vla
Nu eet ik patat
Diddis wat, Diddis wat,
Diddis waddik had

Dit is wat ik had
Ik had alle tijd
Om te kunnen horen wat hij of zij zei
Woorden komen op me af, als vechters in de strijd
Maar welke moet ik kiezen welke mij het best bepleit
Ik kan er niets aan doen, maar ik moet nu echt gaan
Want in de rij sta ik toch liever vooraan
Als de eerste de beste is, dan was hij ooit de laatste
Deel dat door de wortel van zes kan jij dat plaatsen
Ik chil nu gewoon en klus soms wat bij
Was de hummer van mijn oom en weet je wat hij zei
De les begint pas als je er bent represent
zonder leerling bestaat er geen een docent
Die zelf eerst op de stoel zat waar jij nu bent
Maak niet uit voor of achter als jij jezelf maar herkent
Ik zie de telefoon, dat ik weer wordt gebeld, huh?
Koude friet lust ik niet dus ik ga snel

Diddis waddik had
Diddis waddik had
Diddis wat, Diddis wat,
Diddis waddik had

Diddis waddik had
Diddis waddik had
Diddis wat, Diddis wat,
Diddis waddik had

Ik at net wat vla
Nu eet ik patat
Diddis wat, Diddis wat,
Diddis waddik had

Ik had net wat vla
Nu eet ik patat
Diddis wat, Diddis wat,
Diddis waddik had, wat ik had yo

De eerste die in de rij staat heeft eerst achterin gestaan
Dus je weet wat ik zeg,
Dit is wat ik had,
Dit is wat ik had, ya!