Ontdek je talent

Johan ’t Hart,

Ieder mens heeft kwaliteiten. Dat kan ervaring en expertise zijn op een bepaald gebied maar het kan ook een onaangeroerd talent zijn.

In mijn ogen is het de taak van een docent om leerlingen de kans te geven hun aanwezige ervaring en expertise verder uit te bouwen. Daarnaast kan een docent leerlingen die nog geen ervaring hebben op het vakgebied de kans bieden hun talenten te ontdekken en op te laten bloeien.

Ik merkte dat de eerste leerlingen die in mijn lessen goede resultaten behaalden leerlingen zijn die al voordat ze bij mij in de les kwamen,beschikten over expertise. Deze leerlingen inspireerden vervolgens de overige leerlingen. Als er een aanzienlijk deel van de klas op deze manier aan het werkte, volgde daarna het grootste deel van de klas.

Hoe start je zo’n proces

Bij open dagen van mijn school traden mijn huidige leerlingen op voor in onze school geïnteresseerde leerlingen uit groep 8. Direct was duidelijk welke aspirant leerlingen zich hierdoor uitgedaagd voelden. Al snel wilden ook zij hun ervaring en expertise laten zien. Ze traden dan tijdens de open les op voor de toevallig aanwezige groep 8 leerlingen.

Na de zomervakantie in de eerste les van klas 1 vroeg ik opnieuw om de beurt aan alle leerlingen of ze iets konden op het gebied van muziek. Zo ja dan vroeg ik ze iets te laten horen. Zij traden een aantal leerlingen dan op voor hun eigen klas.

Uit ervaring wist ik dat een aantal van de leerlingen met ervaring niet direct reageert op mijn vraag. Deze leerlingen beoordelen eerst of het wel veilig is om iets te laten zien. De tweede les herhaalde ik daarom de vraag of ze wilden optreden en vaak  kwamen ze dan over de brug. Vervolgens vroeg ik de groep leerlingen die iets had laten zien voor de klas of ze wilden optreden bij het Brugklaskamp. Op mijn school vond het Brugklaskamp altijd plaats twee weken voor de herfstvakantie. Leerlingen die dan durfden op te treden, waren vaak degenen die vervolgens altijd wilden optreden tot de zesde klas aan toe.

De les na het brugklaskamp liet ik iedereen uit onderwerpen kiezen die ik had voorbereid. Een ervaren gitarist kon dan zelf beslissen om door te gaan met gitaar maar kon er ook voor kiezen om iets anders te doen zoals pianospelen. Zo sloot ik aan bij hun wensen. Het eerste deel van de les was bestemd voor zelfstandig werken. Iedereen ging aan de slag met een zelfgekozen onderwerp. Het tweede deel van de les werd besteed aan samen muziek maken. Zo kon iedereen de vergaarde kennis delen. Ook hier stimuleerde het goede voorbeeld van leerlingen met ervaring de leerlingen zonder ervaring om serieus aan het werk te gaan. Als na verloop van tijd bleek dat ook zij een vaardigheid onder de knie hadden, vroeg ik of ze wilden op treden bij een volgende voorstelling. Zo groeide geleidelijk de groep van leerlingen die meedeed aan voorstellingen. Deze groep demonstreerde bij elke voorstelling hoe leuk het is om muziek te maken. Dit inspireerde de leerlingen in de zaal om ook een keer de stap naar het podium te wagen.

Het idee om meerdere onderwerpen aan te bieden lijkt lastig. Toch raad ik docenten aan deze aanpak na te volgen. De winst is dat gemotiveerde leerlingen je elke keer opnieuw verbazen met hun expertise. Een leerling zij eens tegen mij: “Eerst had ik het idee dat u mij alles leerde maar eigenlijk heb ik mijzelf alles geleerd!” Op de foto bij dit blog ziet u Tiërce Person. Hij was een van de leerlingen die, toen hij op school zat, aan alle optredens meedeed. Hij heeft een paar jaar terug meegespeeld in de Conductors Band en is in 2022 genomineerd voor 4 grammy’s en heeft  Band naar hem genoemd. Bekijk zijn website:
kizzomusic.com

Johan ’t Hart was voorheen muziekdocent op het PNC en is nu werkzaam voor Rapucation. Naar aanleiding van zijn lespraktijk op het Pieter Nieuwland College is een onderzoek verschenen dat is uitgevoerd in het laatste jaar dat hij muziekles gaf. Zie:

https://www.hanze.nl/nld/onderzoek/kenniscentra/kenniscentrum-kunst-en-samenleving/lectoraten/lectoraten/kunsteducatie/idiocultureel-muziekonderwijs